Objecten uit de tweede wereldoorlog
Tijdens de bezetting van 1940-1945, gaat het leven dan wel gewoon door, maar langzaam veranderen er dingen. Zo is de pers niet meer vrij, radio's moeten worden ingeleverd, en worden dagelijkse levensbehoeften steeds schaarser, er komen voedselbonnen en de boeren moeten grote delen van hun oogst inleveren. Men had niet altijd stroom. Ook voert de bezetter allerlei beperkende maatregelen in zoals het persoonsbewijs, de verduistering gedurende de nacht en avond en de avondklok.
Op deze pagina staan een aantal objecten uit de Tweede Wereldoorlog, die bij ons museum zijn te bezichtigen.
Ook een verhaal over de "stay-behind" groep van na de oorlog, is hier vermeld.
Er werden allerlei apparaten in elkaar geknutseld om zelf stroom te maken, waarop een lamp kon branden, om te lezen of waarmee men accu's kon opladen, of een motortje kon laten draaien.
Men laste een frame in elkaar, en men scharrelde een paar auto dynamo's en een oud fietswiel bij elkaar. Verder een tandwiel en een ketting, wat schakelaars en meters uit een oude auto. En men had zijn eigen stroomopwekker.
Men kon ook illegaal stroom aftappen om de meterkast heen.
Van een ijzeren geldkistje, waar je dan een paar gaten in de zijkant boorde.
Vervolgens monteerde je daarin een paar zekeringen en daarna giet je het vol met pek, voor de goede isolatie, en begraaf je het kistje onder je huis in de grond.
De boeren moesten graan inleveren aan de Duitsers. Een gedeelte werd achter gehouden om het illegaal te malen. Hierbij een paar zelf gebouwde graanmolentjes
Het is mei 1943, de Duitse bezetter probeert met man en macht buitenlandse radiostations, waaronder de BBC en Radio Oranje, te storen. Veel effect heeft het niet, Nederlanders luisteren massaal naar de verboden zenders. Dan volgt een drastischer maatregel: alle Nederlanders moeten hun radio inleveren. Sommige Nederlanders gaven gehoor aan het bevel, maar een kwart van alle radio’s belandde in de ‘illegaliteit’.
Die oude radio's werken vaak op een accu, Je had dan een paar losse accu's, die kon je vaak bij een fietsenmaker op laten laden.
De Duitsers gingen je ook uitpeilen als je illegaal ging zenden. Je kon de peiling een beetje in de war maken door stroken zilverpapier voor de ramen te hangen.
Illegale blaadjes werden op kleine handbediende drukpersen gedrukt
Er mocht s'nachts geen licht naar buiten stralen. De gordijnen moesten dicht, en als men een lamp buiten gebruikte mocht deze niet naar boven schijnen, maar moest afgeschermd worden.
In de Tweede Wereldoorlog werd, door gebrek aan benzine, houtgas veel gebruikt als brandstof voor auto's en tractoren. Op het voertuig werd dan een instalatie bevestigd die houtvergasser of houtgenerator werd genoemd.
Bij voldoende zuurstof verbrandt het houtgas, maar door het onthouden van zuurstof kan het worden afgevangen. Het gas word eerst langs filters gevoerd waar het water, teer en andere bestanddelen worden verwijderd. Het gereinigde gas word in de motor verbrand. Drie à vier kilo hout vervangt zo één liter benzine. Aanpassingen aan de motor zijn niet noodzakelijk om houtgas te gebruiken, maar het vermogen neemt wel met 20% af.
Bij het museum staat een ketel van het merk Imbert uit de Elzas in Frankrijk
Als men op straat liep moest je een persoonsbewijs bij je hebben. Voedsel, kleding en de benzine waren op de bon.
Objecten van direct na de oorlog
In de oorlog waren er veel verzetsstrijders die bonnendistributie kantoren overvielen om ze uit te delen aan mensen die bijvoorbeeld ondergedoken waren. Er werden gevangenen bevrijd en werden er Duitsers en NSB'ers dood geschoten.
Na de oorlog kwam er de BS.
De Binnenlandse Strijdkrachten (BS; officieel: Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten) vormden een op 5 september 1944 officieel opgezette bundeling van de tot dan toe weinig samenwerkende eigenlijke verzetsgroepen in Nederland. De Binnenlandse Strijdkrachten kwam dan ook voort uit de drie belangrijkste verzetsgroepen: de Ordedienst (OD), de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers/Landelijke Knokploegen (LO/LKP) en de Raad van Verzet (RVV).
Omdat er een tekort was aan voormalig verzetsstrijders, konden zich na de oorlog echter ook vele andere (jonge)mannen aansluiten bij de BS. en de LBD (Luchtbeschermigsdienst) (info van Wikipedia)
De "Stay-Behind" groep na de oorlog
Ter voorbereiding op een eventuele nieuwe bezetting werden er in verschillende Europese landen na de Tweede Wereldoorlog zogeheten stay-behind-netwerken opgericht. Deze netwerken van burgers zouden weerstand bieden tegen de bezetter, net zoals het verzet dat had gedaan tegen nazi-Duitsland. Ze begroeven grote partijen wapens, munitie geld, edelstenen en zendapparatuur in bosrijke gebieden, centrale voorraaddepots waaruit het verzet kon putten zodra de Russen zouden komen
Het museum heeft 3 waterdichte kisten waar de zend- en ontvangstapparatuur in zit.
Het verhaal van Herman Schoemaker
Door interviews met Herman Schoemaker in de Telegraaf van oktober en november 2013, kwam het geheel naar buiten.
Hieronder foto's van de krant, daaronder het verhaal in PDF.
Het verhaal van Pieter Johannes Dor
Het verhaal van Pieter Johannes Dor, die tijdens het verbergen van wapens en apparatuur komt te overlijden in 1973. Zijn familie wist niet wat er gebeurd was en komt na 40 jaar, achter de waarheid. Hieronder foto's van het krantenbericht en en bedankbriefje van Prins Bernhard. Daaronder het verhaal in PDF.
